چکیده

ازگذشته تا کنون، مکاتب الهی توجه ویژه ای به تعلیم و تربیت داشته اند. به خصوص از زمان اسلام به بعد، این توجه بیشترشده است. چرا که با نزول قرآن، کتاب بزرگ ما مسلمانان، هر فرد مسلمان خود را ملزم به اطاعت از آن می کند. و برای شناخت اسلام هر فرد مسلمانی می داند نزدیک ترین راه و مطمئن ترین وسیله، تحقیق و بررسی بیشتر در متن قرآن مجید است.

قرآن کریم مهمترین منبع علوم آسمانی است. توجه و دقت دراین سرمایه ی بزرگ، علم و معرفت انسان را به اوج تکامل در بعد علمی و عملی می رساند و راز و رمزهای سعادت دنیا و آخرت را می گشاید. قرآن کریم یک کتاب تربیتی است و همه ی آیات آن به طورمستقیم یا غیر مستقیم درمقام تربیت انسان هاست. سوره ی لقمان از جمله سوره های مکی است که آموزه های تربیتی فراوانی درآن یافت می شود. پندهای لقمان حکیم دراین سوره، اصولی ترین برنامه های زندگی را که بشرامروزی نیز نیازمندآن است، را بیان می کند.

این پژوهش با هدف بررسی آموزه های تربیتی ازدیدگاه لقمان حکیم ودست یابی به راهکارهایی است که می توان درجهت رسیدن به این آموزه های تربیتی ارائه کرد،گردآوری شده است.

تحقیق حاضر با عنوان بررسی برخی از آموزه های اخلاقی و اجتماعی سوره لقمان شامل چهار فصل است. روش جمع آوری مطالب به صورت کتاب خانه ای است و مطالب آن تشریحی و ازا نواع پژوهش های دینی است.

واژگان کلیدی: شکر، احترام، امر و نهی، معروف و منکراست.

چکیده :

یکی از روشهای بیانی قرآن کریم ، استفاده از سوگند یا قسم است . و سوگندهای قرآن کریم از جمله معارف  بلند و ارجمند « قرآن» است . که بسیاری از آیات و سور آمده است و بخش عظیمی از آیات را به خود اختصاص داده و غالباً « اصول سه گانه ، توحید ،   نبوت ، معاد » مورد اثبات و تأکید قرار گرفته  است و با پیوندی  ظریف بین « مقسم به و مقسم له» این حقایق  روشن گشته است . سوگند  همان اقرار و اعترافی است که شخص از روی شرف وناموس خود می کند و خدا ، یا بزرگی را شاهد می گیرد . سوگند با واژه های چون قسم نیز به کار رفته است که به معنی ، بخش کردن نصیب ، جدا کردن سهمی گفته می شود .

از جمله کلید واژه های  این تحقیق می توان به : سوگند ، سوگندخوار، قسم ، مقسم به  مقسم له  اشاره کرد . تفسیرهای کهن  و جدید کمتر به این ظرایف بیانی قرآن توجه  کرده اند ازاین روی گاه چرایی و چگونگی  قسم در هاله ای از ابهام باقی مانده و مطالب  روشن نگشته است .

نگارنده دراین نوشته سعی کرده  پیش از پرداختن به ماهیت سوگند در فرهنگ های مختلف ، قرآن ، روایات و علم فقه به بررسی برخی از سوگندهای قرآن  با موضوعاتی  مانند : قرآن ، ملائکه ، قیامت ، مکه و… همراه ارکان قسم تا حدودی پاسخ گوی سوالاتی باشد که در این رابطه مطرح شده است .

لذا مهم ترین هدف این تحقیق بررسی برخی از سوگندهای  قرآن ، وت وجه  به آن هدفی است که خداوند با سوگند در صدد اثبات و تأکید  آن می باشد. که به روش کتابخانه ای وبه شیوه تحلیل  و تفسیر محتوا صورت گرفته  است  و تحقیق نقلی و دینی محسوب می شود .

مهم ترین نتیجه حاصله از این  تحقیق آن است که انسان  در می یابد  قرآنی که در فصاحت و بلاغت همگان را به خموشی  کشانده است برای تأکید واستوار سازی مطالب خود از همان شیوه   بشری استفاده می کند خداوند با سوگند و قسم به اشیاءعظیم و با ارزش برای اثبات  مطالبی عظیم ،بشر رابه مطالعه و دقت در حقایق  شگرف  دعوت  می کند . و این را می توان از رابطه محتوای و معنایی که بین مقسم به و مقسم له پی برد.

 این بررسی شامل سه فصل  به شرح زیر می باشد:

     فصل اول : کلیات

     فصل دوم : ماهیت سوگند

     فصل سوم : سوگندهای قرآن

چکیده :

اخلاق و رفتار عالی پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله )  امواج انقلاب مقدس را نخست در جامعه عرب و سپس در جهان پدید آورد و در سایه این رستاخیز عظیم معنوی پراکندگی به یگانگی ، بی پروایی به عفت و پاکدامنی ، بیکارگی به کار و کوشش خودخواهی به نوع دوستی و تکبر عرب به تواضع و مهربانی تبدیل گردید و انسان هایی تربیت شدند که همه تا همیشه نمونه های اخلاقی به شمار می آیند . اخلاق حضرت محمد  ( صلی الله علیه و آله ) آنقدر عالی بود و پرارزش که خدا از آن به عنوان خلق عظیم یاد کرده است و بهترین وسیله ای که زندگی بشر را به ایده آل برساند اخلاق اوست .

تحقیق کتابخانه ای مزبور سعی دارد نگاهی هر چند اجمالی به سیره اخلاقی – تربیتی پیامبر ( صلی الله علیه و آله )  از زوایای گوناگون داشته باشد و هدف کلی این تحقیق بررسی سیره ی اخلاقی – تربیتی آن حضرت می باشد که شامل 3 فصل و هر فصل شامل بخش هایی می باشد .

فصل اول کلیات تحقیق می باشد و شامل ضرورت تحقیق ، پیشینه تحقیق ، مقدمه ، تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی ، تبیین موضوع ، اهداف تحقیق ، سؤالات تحقیق ، و چکیده تحقیق می باشد .

فصل دوم : : سیره ی اخلاقی پیامبر ( صلی الله علیه و آله )  که شامل 3 بخش       می باشد بخش اول سیره ی فردی ، بخش دوم : سیره ی خانوادگی ، بخش سوم : سیره ی اجتماعی می باشد .

 فصل سوم : سیره ی تربیتی پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله )  که شامل 2 بخش است . بخش اول : اصول حاکم بر سیره ی پیامبر ( صلی الله علیه و آله )  ، بخش دوم : روش هاو سبک های تربیتی پیامبر اکرم  ( صلی الله علیه و آله )  می باشد .

پیامبر ( صلی الله علیه و آله )  به عنوان یک اسوه و نمونه در زمینه تربیت افراد دارای اصولی هستند مهمترین این اصول عبارتند از اصل نیت و انگیزه الهی ،کرامت و شرافت انسان ها ،ساوات و برابری انسان ها اختیار و آزادی تلفیق علم و عمل ، روش عقلانی ، محبت و … می باشد .

در این پژوهش از منابع دینی و حدیثی مانند اصول کافی ، بحارالانوار ، تحف العقول ، نهج البلاغه بهره گرفته شده است .در پایان نیز نتایج به دست آمده و پیشنهادات و فهرست منابع ذکر گردیده است .

کلید واژه : سنت ، تربیت ، سیره ، پیامبر (ص)